Gedurende de zwangerschap kom je 12 tot 14 keer op ons spreekuur voor vervolgcontroles. Naarmate de zwangerschap vordert zul je frequenter komen. Aan het einde van je zwangerschap zelfs iedere week. De vervolgcontroles duren over het algemeen 15 minuten. Tijdens een bezoek aan de praktijk beantwoord ik je eventuele vragen, ik vraag altijd hoe het met je gaat en we bespreken je eventuele klachten. De controle bestaat uit het controleren van de bloeddruk, de groei en ligging van het kind. Ook luisteren we naar het hartje van je kind.

Af en toe wordt er bloed onderzocht. Hiervoor moet je naar het laboratorium, bijvoorbeeld om te controleren of je geen bloedarmoede hebt. Indien je rhesusfactor D-negatief is, wordt er bloed afgenomen voor de rhesusfactorbepaling van je kind, is deze positief dan krijg je bij 30 wkn anti D toegediend d.m.v. een injectie. Indien je rhesusfactor c-negatief is wordt er bepaald of je c-antistoffen aanmaakt. Soms is het nodig dat je wat urine meeneemt. Dit gebeurt alleen op indicatie. Weeg jezelf zo nu en dan even op je eigen weegschaal, ’s morgens, zonder kleren aan. Je krijgt in de loop van de zwangerschap informatie over o.a. de volgende onderwerpen:

• Borstvoeding
• Klachten die kunnen horen bij HELLPsyndroom en pre-eclampsie
• Voorbereiding op de bevalling
• Voorbereiding op borstvoeding
• Hoe om te gaan met pijn bij de bevalling
• De hielprik
• Wanneer te bellen voor de bevalling

Tijdens de zwangerschap zijn er verschillende momenten waarop er een echoscopisch onderzoek wordt gedaan. Aan het begin van de zwangerschap wordt bij iedere zwangere een termijnecho gemaakt. Daarnaast kunnen er indien gewenst verschillende onderzoeken worden gedaan. Meer informatie hier over lees je bij prenatale screening en prenatale diagnostiek. Later kan het ook nog wenselijk zijn om echoscopisch onderzoek te doen. Bijvoorbeeld om de ligging of de grootte van het kind te beoordelen. De echo’s worden meestal gemaakt door echoscopisten van de verloskundige echopraktijk.

● Het bepalen van de juiste duur van je zwangerschap en de exacte datum.

● Om te zien of het hartje klopt.

● Het volgen van de groei en ontwikkeling van jullie kind.

● Het structureel echoscopisch onderzoek (SEO).

● Het bepalen van de ligging van het kind.

● Placenta localisatie.

Echopraktijk Den Haag
In onze echopraktijk in Den Haag wordt aan het begin van de zwangerschap bij iedere zwangere vrouw een termijnecho gemaakt. Daarnaast kunnen er indien gewenst verschillende screeningsonderzoeken worden gedaan. Klik hier voor informatie over prenatale screening en prenatale diagnostiek.

Echoscopisch onderzoek
In een later stadium kan het ook nog wenselijk zijn om echoscopisch onderzoek te doen. Bijvoorbeeld om de ligging of de grootte van het kind te beoordelen. De echo’s worden meestal gemaakt door echoscopisten van Bovenmaas Prenataal bij ons in de echopraktijk in Den Haag.

De pretecho
Wil je zelf graag een echo op een bepaald moment in de zwangerschap bijvoorbeeld om er achter te komen wat het geslacht van de baby is, of om een bijzondere 3D of 4D echo te laten maken dan kun je terecht bij het pretechobureau Kijk Nou Es! of een ander pretechobureau.

Vragen aan ‘t Haagsch Geboortehuys
Als je vragen hebt, neem dan gerust contact op met ‘t Haagsch Geboortehuys via telefoonnummer 070 205 73 53 of mail naar zwanger@haagschgeboortehuys.nl. Voor spoed kun je bellen naar 06 533 606 61.

Zie onze uitleg over voeding bij voorlichting

Misselijkheid
Meestal veroorzaakt door een hoog gehalte van het hormoon hCG. In de eerste vier maanden van de zwangerschap maakt de placenta het hormoon hCG aan. De misselijkheid in de eerste maanden van de zwangerschap wordt meestal veroorzaakt doordat er een hoog gehalte van dit hormoon in het bloed aanwezig is. Na die tijd verdwijnt het hormoon en hiermee de misselijkheid vaak ook.

Tips: neem vóór het opstaan een droog beschuitje of cracker met een kopje thee en sta dan pas rustig op. Eet kleine hoeveelheden verspreid over de dag, probeer voldoende te drinken, neem voldoende rust en vermijd stress. Lukt voldoende drinken niet meer en houd je niets binnen of plas je veel minder, neem dan contact op met ons. Wat afvallen door de misselijkheid en het overgeven kan geen kwaad, maar indien je extreem afvalt of het niet vertrouwt bel ons dan ook.

Bandenpijn
De baarmoeder hangt in het bekken aan banden. Door de groei van de baarmoeder komt er spanning op die banden, die normaal gesproken je baarmoeder op z’n plaats houden. Bandenpijn is een trekkende pijn in je liesstreek. Een onverhoedse beweging kan deze pijn verergeren. Dit kan erg pijnlijk zijn.Het is vervelend maar niet erg.Door even rustig te gaan zitten of liggen zul je merken dat de pijn weer wegebt.
Tips: neem een douche of bad, of gebruik een warme kruik. Soms is het een teken dat je iets rustiger aan moet doen.

Vermoeidheid
Er groeit een kind in je buik, dus je lichaam verandert voortdurend. Lichamelijk en geestelijk word je extra belast. Er vinden lichamelijk grote veranderingen in het plaats, onder invloed van hormonen. De samenstelling en hoeveelheid bloed verandert, de spijsvertering en de stofwisseling veranderen, Dat kost energie die naar jou én naar je kind moet gaan. De eerste paar maanden en de laatste weken van de zwangerschap hebben vrouwen er het meest last van.
Naast lichamelijke veranderingen gebeurt er mentaal ook een heleboel. Je leven staat op het punt te veranderen Door de veranderde hormoonhuishouding ben je vaak ook emotioneler. neem voldoende rust over de dag heen en ga op tijd naar bed. Slecht slapen komt vaak doordat zwangeren vaker en intensiever dromen. Ze zijn druk bezig met de zwangerschap, het kind, de bevalling, en de zorg voor eventuele andere gezinsleden. Ook nemen aan het einde van de zwangerschap de lichamelijke klachten toe en kan je buik in de weg gaan zitten.

Tips: stel je grenzen, luister naar je lichaam en haal je energie uit rust, goede voeding en voldoende drinken.

Duizeligheid
In de zwangerschap kan het regelmatig voorkomen dat je je duizelig of niet fit voelt. Dat kan diverse oorzaken hebben. Duizeligheid bij lang staan kan komen door een lage bloeddruk, omdat je bloedvaten verwijden. De oplossing is dat je automatisch dan wel gaat zitten. Neem iets hartigs zoals een dropje of een soepje. Continue vermoeidheid in combinatie met duizeligheid kan duiden op bloedarmoede. Meld dit op het spreekuur. Let erop dat je in je zwangerschap regelmatig kleine beetjes verspreid over de dag eet. Je lichaam kan meer moeite hebben om de suikerspiegel in balans te houden en daardoor kun je je ook duizelig voelen. Aan het eind van de zwangerschap kun je je wel eens duizelig voelen wanneer je lang op de rug ligt. De zware baarmoeder drukt dan op de holle ader en daardoor wordt de bloeddoorstroming beperkt, het zogenaamde vena cava syndroom. Je gaat zweten, voelt je paniekerig en automatisch ga je weer rechtop zitten of je rolt op je zij. Dit is de goede reactie, want daarmee gaat de druk op de ader weg.

Brandend maagzuur
De ingangsklep van de maag verslapt door invloed van je hormonen en de maag komt in de verdrukking door de steeds groter wordende baarmoeder. Maagzuur kan dus makkelijker omhoogkomen en de slokdarm ingaan. Dit geeft een branderig gevoel diep in de keel. Soms treedt er zelfs misselijkheid op. Wanneer de maag vol zit is de kans op terugstromen van maagzuur naar de slokdarm wat groter, eet daarom kleine porties verspreid over de dag. Geef je maag de ruimte door rechtop te zitten. Eet niet te gekruid en vet voedsel en drink geen koffie of ‘prik’. Een paar happen gele vla kan al verlichting geven. Indien bovenstaande adviezen niet helpen kun je bij de apotheek of de drogist Rennies of Antagel kopen, maar bespreek het eerst even met ons.

Obstipatie
Onder invloed van het hormoon progesteron worden de darmen tijdens de zwangerschap slapper en werken trager. Daardoor blijft de ontlasting langer in de darmen, wordt er meer vocht aan onttrokken waardoor de ontlasting harder wordt. Obstipatie kan voorkomen worden door regelmatig te eten, voldoende te drinken, voldoende te bewegen en eventueel een vezelrijk dieet te volgen.
Tips: vezelrijke voeding zoals groenten en fruit, volkoren producten en peulvruchten. Appels, appelsap, gedroogde pruimen, abrikozen en Roosvicee laxo werken ook goed. Ga meteen naar de wc als je aandrang voelt. Hoe langer je wacht, hoe harder je ontlasting wordt. Dit kan leiden tot aambeien.

Aambeien
De zwangerschapshormonen zorgen voor verslapping van de aderen rondom je anus. Bovendien wordt de druk van de baarmoeder en het kind op je onderlichaam vergroot.
Aambeien zijn spataderen in het onderste deel van het darmstelsel. Tijdens het krijgen van ontlasting kunnen de aderen uitstulpen en aambeien vormen. Aambeien kunnen ook inwendig voorkomen. Belangrijk is obstipatie te voorkomen. Klachten als een drukkend gevoel, een wat branderig of jeukend gevoel zijn normaal. Het ontstaan van aambeien kun je niet altijd voorkomen, maar met de volgende leefregels maak je de kans op aambeien wel kleiner:

• Houdt de ontlasting zacht door het eten van vezelrijke voeding en het drinken van veel water
• Stel toiletbezoek niet te lang uit wanneer je drang voelt om te gaan
• Zorg voor voldoende beweging
• Vraag bij veel klachten een recept voor Curanol aan ons of leg een koud kompres tegen de aambei

Spataderen
De aderen in je benen verslappen ook door het hormoon progesteron. Bovendien moet het bloed uit de benen langs de vergrote baarmoeder terugstromen naar het hart en dat gaat moeizaam. Er ontstaat een verhoogde druk in de aderen van je benen en deze lijken ‘naar buiten’ te komen. Spataderen kunnen ook voorkomen in je schaamlippen.

Tips: zit of sta niet te lang in één houding en leg je benen omhoog door er een kussen onder te leggen of het voeteneinde van je bed te verhogen. Ga niet met je benen over elkaar zitten. Het kan prettig aanvoelen om je benen af te spoelen met koud water. Mocht het nodig zijn, kan een steunkous worden aangemeten. Deze kan je krijgen via je huisarts. Sommige vrouwen hebben baat bij spatadertherapie of massage. Als ze in je schaamlippen zitten kan het beter aanvoelen om er een ijskompres tegen aan te leggen: leg een maandverband met koud water in de vriezer, wikkel er een doek omheen en leg het tegen je schaamlippen.

Kuitkrampen
Erg vervelend wanneer je midden in de nacht wakker schiet met kramp in je kuit. Dit komt doordat de afvoer van afvalstoffen in de zwangerschap trager verloopt. Met als gevolg verzuring van de spieren en krampen.
Tips: hou je benen en voeten warm, zet het voeteneind van het bed iets hoger en laat je benen masseren. Calciummagnesium preparaten kunnen ondersteuning bieden.

Extra afscheiding
Normale vaginale afscheiding is wittig van kleur en voelt slijmerig en plakkerig aan.
Tijdens de zwangerschap produceren baarmoeder en vagina meer vocht en slijm. Dit is onvermijdelijk maar functioneel omdat schadelijke ziektekiemen zo minder makkelijk binnendringen
Zolang de afscheiding niet jeukt, stinkt of van kleur verandert hoort het erbij. Bij twijfel kun je het het best even met ons overleggen tijdens het spreekuur. Een goede hygiëne is altijd belangrijk. Was je vagina alleen met water en niet met zeep, omdat dit de zuurgraad aantast. Zo beperk je de kans op een schimmelinfectie. Draag niet te strakke kleding, gebruik bij voorkeur katoenen ondergoed en minimaliseer het gebruik van inlegkruisjes.

Bekkenklachten
Pijn in en rond het bekken komt vaak voor in de zwangerschap. Ongeveer de helft van de zwangere vrouwen heeft last van bekkenpijn of lage rugpijn onder invloed van een veranderende houding. Naarmate de zwangerschap vordert komt de buik meer naar voren. Ook de stand van de rug en het bekken verandert. Je buikspieren functioneren steeds minder waardoor alle benodigde kracht uit je rug komt. Dit veroorzaakt vaak lage rugklachtenBovendien worden de schaambeenderen onder invloed van zwangerschapshormonen weker.
Tips: luister goed naar je lichaam, het geeft goed aan wat het op een bepaald moment wel en niet kan. Rust is goed maar zorg dat je spieren niet verslappen. Een echte remedie tegen de pijn is er niet, je moet er mee leren leven. Weeg je het herstel na een inspanning af tegen de voldoening die de inspanning je geeft. Eventueel kan je contact op nemen met een fysio of bekkentherapeut.

Bloedarmoede
Tijdens de zwangerschap kan er bloedarmoede optreden. Dit komt doordat er extra bloed nodig is omdat de circulatie bij de zwangere vergrootis waardoor er tijdelijk een ijzer tekort kan ontstaan. Ook vindt er in het lichaam een verdunning van het bloed plaats. Bloedarmoede is soms te voorkomen door een ijzerverrijkt dieet te volgen en afhankelijk van de mate van bloedarmoede eventueel ook ijzertabletten te gebruiken op voorschrift van de verloskundige. IJzertabletten en levensmiddelen met een hoog ijzergehalte mogen niet direct gecombineerd worden met melkproducten, koffie of thee, omdat het de ijzeropname tegenwerkt. Levensmiddelen met een hoog vitamine-C gehalte (appelsap, sinasappelsap of roosvicee) bevorderen juist de opname van ijzer en daarom kun je deze het beste gecombineerd gebruiken. Dit betekent dus niet dat je geen melkproducten moet gebruiken. Je hebt melkproducten nodig voor calcium die het bevat. Gebruik melkproducten bij voorkeur minimaal één uur voor of twee uur na de maaltijd. Levensmiddelen met een hoog ijzergehalte zijn:

• Vlees, vis gevogelte
• Eieren
• Volkorenbrood, roggebrood, bruinbrood, ontbijtkoek
• Alle groene groentes, rode bieten, koolraap
• Peulvruchten, frambozen, abrikozen, mango’s
• Noten
• Appelstroop, keukenstroop
• Roosvicee ferro, floradix

Blaasontsteking
In de zwangerschap heb je meer kans op een blaasontsteking. Dit komt doordat de urineleider verwijd is en er verminderde samentrekkingen van de blaas plaatsvindt onder invloed van de zwangerschapshormonen. In de zwangerschap zijn de klachten van een blaasontsteking niet altijd duidelijk herkenbaar. Het plassen van kleine beetjes is normaal.zorg dat je veel drinkt en goed uit plast, gebruik vitamine C. Een blaasontsteking is door de huisarts makkelijk vast te stellen. Neem daarom bij bovenstaande klachten even contact met mij op en indien nodig zal ik je voor urine onderzoek naar de huisarts verwijzen. Zo nodig wordt je behandeld met antibiotica.

Jeuk
Zwangerschapsjeuk is een veel voorkomende klacht. Het is niet precies bekend waardoor zwangerschapsjeuk ontstaat. De jeuk begint meestal op de buik en verspreid zich later over de ledematen. Soms ontstaan er ook bultjes, maar meestal is er niets te zien. Enkele tips om de jeuk wat te doen verminderen:

• Een lauwe douche nemen
• Mentholpoeder of koelzalf gebruiken
• Luchtige kleding dragen, met name katoenen kleding
• Geen wasverzachter gebruiken
• Zo min mogelijk zeep gebruiken

Neem bij ernstige jeuk, jeuk in de handpalmen en/of voetzolen of uitslag contact met ons op.

Vocht vasthouden (oedeem)
Vocht vasthouden tijdens de zwangerschap is heel normaal. Gemiddeld is dat ongeveer twee tot drie liter. Vooral in de laatste maand is dit te merken aan opgezwollen handen, voeten soms een boller gezicht. Je kunt oedeem niet voorkomen. Blijf wel voldoende bewegen en ga niet minder drinken. Veel drinken is juist goed omdat de afvalstoffen daardoor goed afgevoerd worden. Rust met je voeten omhoog. Heb je erg veel oedeem en ook andere klachten, bespreek het dan op het spreekuur met ons.

Serotiniteit/overdragenheid
De periode tussen 37 en 42 weken is de normale periode waarin de bevalling plaats vindt.

Wanneer je langer dan 42 weken zwanger bent is er sprake van serotiniteit. Serotiniteit komt bij 5% van de zwangerschappen voor. Bij een zwangerschap die langer dan 42 weken duurt, voldoet de placenta soms minder goed aan de behoefte van het kind. De baby kan zo geleidelijk minder voeding krijgen. De hoeveelheid vruchtwater wordt langzamerhand minder. Ontlasting van het kind (meconium) in het vruchtwater komt vaker voor. In een zeldzaam geval kan het kind te weinig zuurstof krijgen.

Om deze reden word je vanaf 42 weken verwezen naar de gynaecoloog. De kans is groot dat je bevalling dan zal worden ingeleid. Om de kans op een spontane bevalling zo groot mogelijk te houden kan er vanaf 41 weken overwogen worden om te strippen. Dit betekent dat er tijdens een inwendig onderzoek de vliezen los worden gemaakt van de baarmoederwand, dit geeft een hormonale reactie die er toe kan leiden dat de bevalling op gang komt.

Wanneer de zwangerschap zonder complicaties verloopt is er geen reden om de bevalling al vanaf 41 weken in te leiden. Er zal bij 41+3 een extra controle worden uitgevoerd bij de gynaecoloog om te kijken of alle condities goed zijn. Het is belangrijk dat je je kind regelmatig goed voelt bewegen. Voel je opeens minder dan je gewend bent of zijn de bewegingen anders dan je tot nu toe gewend bent of maak je je anderszins zorgen over de beweeglijkheid van je kind, neem dan contact op via het spoednummer. Ik zal je dan verwijzen naar de gynaecoloog.

Moeders voor Moeders verzamelt urine van zwangere vrouwen. Uit deze urine, wordt hCG (het zwangerschapshormoon ‘humaan Chorion Gonadotrofine’) gewonnen. Hier wordt een geneesmiddel van gemaakt dat gebruikt kan worden bij de behandeling van enkele oorzaken van onvruchtbaarheid. Wij ondersteunen deze organisatie. Je kunt je aanmelden via www.moedersvoormoeders.nl

Deel je geluk! Doe mee met Moeders voor Moeders.

Als je een zwangerschapsverklaring nodig hebt voor je werkgever dan kun je daar om vragen op het spreekuur, je krijgt hem dan meteen van ons mee.
Je kunt ook even bellen dan leggen we hem voor je klaar en kun je hem ophalen op de praktijk.